GIDA MÜHENDİSLİĞİNDE MODELLEME

? Bilgi ve anlama herhangi bir aracın verimli kullanılması için ön şarttır. Alet çantanız ne kadar zengin olursa olsun, eğer bir otomobilin nasıl çalıştığını bilmiyorsanız, onu onarmanız çok zor olacaktır. ? Bu husus, mühendislik problemlerinin çözümünde bilgisayar kullanıldığında da geçerlidir. Çok geniş bir kullanım potansiyelleri olmasına karşılık bilgisayarlar, mühendislik sistemlerinin temel çalışma prensipleri esaslı bir şekilde kavranılmazsa, pratikte işe yaramazlar. ? Mühendisler ve bilim adamları yıllar boyunca yaptıkları gözlem ve deneyler sonunda, araştırmalarının belirli yönlerden hep tekrarlandığını fark ettiler. Bu şekildeki genel bir davranış, geçmişteki deneyimlerden özümsenen ve genel bilgileri içeren temel yasalar olarak ifade edilir. Bu açıdan, mühendislik problemlerinin çözümü, çoğunlukla teorik analiz ve deneysel yaklaşımın iki farklı açıdan uygulanmasını gerektirir. ? Matematiksel bir model, en genel anlamıyla fiziksel bir sürecin veya sistemin ana özelliklerini matematik terimlerle ifade eden eşitlik veya formül olarak tanımlanabilir. ? Bağımlı değişken = f(Bağımsız değişkenler, parametreler, zorlayıcı fonksiyonlar) ? Eşitliğin gerçek matematiksel ifadesi basit bir cebirsel bağıntı olabileceği gibi çok uzun karmaşık diferansiyel denklem takımı da olabilir. ? Bir mühendislik probleminin çözümü açısından bakıldığında, matematiksel bir model şeklinde ifade edilebilen bir çerçeve çok kullanışlıdır. BİR MÜHENDİSLİK PROBLEMİNİN ÇÖZÜMÜ MATEMATİKSEL MODEL OLUŞUMU TASARIM AŞAMALARI GIDALARIN İŞLENMESİNDE MODELLEME maddelerinin pişirme işlemini matematiksel modellerle karakterize edebilmek bazı zorluklar içermektedir. İşlem süresince ürünün yapısında meydana gelen kabuk oluşumu, protein denaturasyonu, su salınımı, ısıtıcı yüzeye yapışma vb. gibi birçok değişim genellikle ihmal edilmektedir. Ohmik işleme ve modelleme: işlemenin matematiksel modellenmesi sistemin karakterizasyonunu sağlamakla beraber endüstriyel uygulamaların tasarımının da temelini oluşturmaktadır. Tamamen güvenli ohmik işlenmiş ürün eldesinin ön şartı işlem süresince ısıl işleminin karakterize edilmesidir. Özellikle et işlemede oluşabilecek olası sıcak ve soğuk noktaların öngörülmesi ve kontrolü açısından da matematiksel modelleme oldukça önemli fayda sağlamaktadır. ohmik işlemenin matematiksel modellenmesine dair yapılan çalışmaların kapsamını genellikle sıvı gıdalar ve bununla birlikte sıvı içerisinde katı parçacık içeren gıda karışımları oluşturmaktadır. Ohmik işlemede kurulacak olan matematiksel modelde dikkate alınması gereken birçok bağımsız değişken bulunmaktadır. Bu nedenle oluşturulan matematiksel modellerin çözümünde bilgisayar destekli nümerik yöntemlerden yararlanmak oldukça önem taşımaktadır. Filiz İÇİER, Hayriye BOZKURT